༡༽ ཤིན་ཏུ་མོ་དང་མོ་གཤམ་གཉིས། མོ་ཡི་ནང་དུ་བསྡུས་བྱས་ཏེ། མོ་ཡི་ཡི་གེ་ནང་ནས་ནི། འཇུག་པའི་ཡི་གེ་བཅུ་དབྱུང་བྱ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཤིན་ཏུ་མོ་དང་མོ་གཤམ་གཉིས་པོ་དེ་གང་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས་མིན། མོ་ཡི་ནང་དུ་བསྡུས་ཞེས་པའི་མོ་ཡིག་ལ་གྲངས་ག་ཚོད་ཡོད། མིང་གཞིའི་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དག་རྒྱུ་མཚན་གང་གི་སྒོ་ནས་འབྱེད་པ་ཡིན་མིན་བཅས་གསལ་བར་བྲིས།དྲི་བ།
༢༽ ཕོ་ཡིག་སྔོན་འཇུག་བ་ཡིག་ནི། ཕོ་ཡིག་ཀ་ཅ་ཏ་ཙ་དང་། མོ་ཡིག་ག་ད་ཞ་ཟ་ཤ་ས་བཅས་བཅུ་ཡི་སྔོན་དུ་འཇུག ཅེས་གསུངས་པས་བ་ཡིག་འཇུག་ཡུལ་བཅུས་གྲངས་ངེས་སམ་མི་ངེས། མི་ངེས་ན་གྲངས་དུ་ཡོད་ངོས་བཟུང་ནས་རྒྱུ་དང་ལྷག་འཕྲོས་ཀྱི་འཇུག་ཡུལ་རྣམས་འདིར་མ་གསུངས་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཡིན་ནམ།
༣༽ མོ་ནི་ཞན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མོ་ནི་མཉམ་པས་སོ། ཞེས་དང་དེའི་གཤམ་དུ། མོ་ནི་བདག་དང་མ་འོངས་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་མོ་ནི་མཉམ་པས་སོ། ཞེས་ཤིན་ཏུ་མོ་ནི་མཉམ་པས་སོ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་གོ་དོན་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཅི་ཡོད། སྔོན་འཇུག་གི་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཇི་ཡོད་སོ་སོར་གསལ་བར་ངོས་བཟུང་ནས་དཔེར་བརྗོད་རེ་བྲིས།
༤ ༽རྟགས་འཇུག་དགོངས་འགྲེལ་ལས། དེ་ཡང་དངོས་པོ་ལས་དང་ནི། དུས་དང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། དངོས་པོ་བདག་གཞན་གཉིས་ཀ་དང་། བྱ་བའི་ཡུལ་དང་རྣམ་པ་བཞི། ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འཇུག་ཡུལ་དངོས་པོ་བཞི། ལས་གཉིས་དུས་གསུམ་བཅས་གསུངས་པ་རྣམས་མ་འདྲེས་པ་དཔེར་བརྗོད་ཅིག་གི་སྟེང་ངོས་འཛིན་གྱིས།
༥༽ རྗེས་འཇུག་གི་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་སྐབས་འ་ཡིག་གཅིག་པུ་མ་ནིང་དུ་བཞག་ནས་དེ་ལ་འགྱུར་བ་མ་ནིང་གཉིས། མཚན་མེད་མ་ནིང༌། མཚན་གཉིས་མ་ནིང་བཅས་དབྱེ་བར་གསུངས་པས་སོ་སོའི་དཔེ་དང་བཅས་ཏེ་གསལ་བར་བྲིས།
༦༽ རྩ་བ་ལས། མོ་ལ་མོ་དང་ཤིན་ཏུ་མོ། ཞེས་དང་ཡང་། ཕོ་གསུམ་མོ་གཉིས་མ་ནིང་གསུམ། ཞེས་མོ་ལ་གཉིས་ལས་
མ་གསུངས་མོད། འདིར་ཞན་པའི་དྲག་པ་ཞན་པའི་འབྲིང་ཞན་པའི་ཞན་པ་སྟེ་མོ་ལ་གསུམ་གསུངས་པས་དེའི་དོན་ཇི་ལྟར་ཡིན། མོ་ལ་ནང་གསེས་དབྱེ་བ་ཇི་ཡོད་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད་རེ་རེ་བྲིས།
༧༽ ཅིའི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་སྐབས་ཡི་གེའི་ཁོངས་ནས་མིང་དང་མིང་གི་ཁོངས་ཚིག་ཕྱུང་གསུངས་པའི་ཕྱུང་ཚུལ་རྣམས་
དཔེ་ཞིག་གི་སྟེང་གསལ་པོར་བཀོད་ནས། ཡི་གེ་དང་མིང་དང་ཚིག་གསུམ་གྱི་གོ་དོན་རྣམས་བྲིས།
སརྦ་མངྒ་ལཾ།།
ལན།
༡༽ ཤིན་ཏུ་མོ་དང་མོ་གཤམ་གཉིས་ཀྱི་སྐོར:
- ཤིན་ཏུ་མོ་ནི་ང་མ་ར་ལ་བཞི་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས།
- མོ་གཤམ་ནི་འ་ཡིག་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས།
- མོ་ཡིག་ལ་གྲངས་བཅུ་ཡོད། (ག་ང་ད་ན་བ་མ་འ་ར་ལ་ས)
མིང་གཞིའི་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་སྒྲ་གདངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འབྱེད་པ་ཡིན། དཔེར་ན་ཕོ་ཡིག་གི་སྒྲ་གདངས་དྲག་པ་དང་། མོ་ཡིག་གི་སྒྲ་གདངས་ཞན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན།
༢༽ བ་ཡིག་གི་འཇུག་ཡུལ་སྐོར:
- བ་ཡིག་གི་འཇུག་ཡུལ་བཅུས་གྲངས་ངེས་པ་མིན།
- དངོས་ཡོད་འཇུག་ཡུལ་ནི་བཅུ་གཉིས་ཡོད། (ཀ་ག་ཅ་ཏ་ད་ཙ་ཞ་ཟ་ར་ལ་ཤ་ས)
- འདིར་མ་གསུངས་པའི་འཇུག་ཡུལ་གཉིས་ནི་ར་དང་ལ་ཡིན།
- འདིར་མ་གསུངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ར་དང་ལ་གཉིས་ལ་བ་སྔོན་འཇུག་ཉུང་བས་ཡིན་སྲིད།
༣༽ ཤིན་ཏུ་མོ་ནི་མཉམ་པས་སོ་ཞེས་པའི་གོ་དོན་མི་འདྲ་བའི་སྐོར:
- སྔ་མའི་གོ་དོན་ནི་ཤིན་ཏུ་མོ་ཡིག་གི་སྒྲ་གདངས་མཉམ་པ་ཡིན་པ།
- ཕྱི་མའི་གོ་དོན་ནི་ཤིན་ཏུ་མོ་ཡིག་གིས་བདག་དང་མ་འོངས་པའི་དོན་སྟོན་པར་མཉམ་པ་ཡིན་པ།
སྔོན་འཇུག་གི་རྟགས་ཀྱི་དབྱེ་བ:
- ཕོ: ག (དཔེར་ན: གཏོང་)
- མ་ནིང: ད (དཔེར་ན: དགའ)
- མོ: བ (དཔེར་ན: བཀག)
- ཤིན་ཏུ་མོ: མ (དཔེར་ན: མཐོང་)
༤༽ འཇུག་ཡུལ་དངོས་པོ་བཞི། ལས་གཉིས། དུས་གསུམ་བཅས་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད:
"སློབ་མས་དེབ་བཀླགས་ཟིན།"
- དངོས་པོ་བདག: སློབ་མ
- དངོས་པོ་གཞན: དེབ
- བྱ་བའི་ཡུལ: བཀླག་པ
- རྣམ་པ: ཟིན་པ
- བྱེད་ལས: བཀླགས
- ལས་སུ་བྱ་བ: དེབ
- འདས་པའི་དུས།: བཀླགས
༥༽ རྗེས་འཇུག་འ་ཡིག་གི་མ་ནིང་གི་དབྱེ་བ།:
- འགྱུར་བ་མ་ནིང།: རྗེས་སུ་ཡི་གེ་གཞན་སྦྱར་བས་སྒྲ་འགྱུར་བ། དཔེར་ན།: མཁའ། → མཁར། - མཚན་མེད་མ་ནིང: རྗེས་སུ་ཡི་གེ་གཞན་མི་སྦྱོར་བ། དཔེར་ན: གཞའ
- མཚན་གཉིས་མ་ནིང།: རྗེས་སུ་ཡི་གེ་གཞན་སྦྱར་ཡང་སྒྲ་མི་འགྱུར་བ། དཔེར་ན།: དགའ། → དགའ་བ།
༦༽ མོ་ཡིག་གི་དབྱེ་བ་སྐོར:
རྩ་བར་མོ་ལ་གཉིས་གསུངས་པ་དང་འདིར་གསུམ་གསུངས་པའི་འགལ་བ་མེད། འདིར་མོ་ཡིག་ལ་ནང་གསེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཞིབ་ཚགས་སུ་བཏང་བ་ཙམ་ཡིན། དེའི་དོན་ནི:
1. ཞན་པའི་དྲག་པ (མོ): ག ད བ ས
དཔེར་བརྗོད: གོ་
2. ཞན་པའི་འབྲིང (ཤིན་ཏུ་མོ): ང མ ར ལ
དཔེར་བརྗོད: ངོ་
3. ཞན་པའི་ཞན་པ (མོ་གཤམ): འ
དཔེར་བརྗོད: འོ
འདི་ལྟར་ན་མོ་ཡིག་ལ་ནང་གསེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གསུམ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་ཆགས་ཡོད།
༧༽ ཡི་གེ། མིང་། ཚིག་བཅས་ཀྱི་སྐོར:
དཔེར་ན: "སློབ་མས་དེབ་བཀླགས།" ཞེས་པའི་ཚིག་སྒྲུབ་ལ་དཔྱད་ན:
- ཡི་གེ: ས་ལོ་བ་མ་ས་དེ་བ་བ་ཀ་ལ་ག་ས།
- མིང་: སློབ་མ། དེབ། བཀླགས།
- ཚིག: སློབ་མས་དེབ་བཀླགས།
ཡི་གེ་དང་མིང་དང་ཚིག་གསུམ་གྱི་གོ་དོན:
1. ཡི་གེ: བརྗོད་པའི་ཆུང་མཐའི་ཆ་ཤས་གང་ཞིག་དོན་གྱི་ངོ་བོ་མི་སྟོན་པ།
2. མིང་: ཡི་གེ་དུ་མ་འདུས་པ་ལས་གྲུབ་ཅིང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོན་པ།
3. ཚིག: མིང་དུ་མ་འདུས་ནས་བརྗོད་དོན་ཆ་ཚང་བ་སྟོན་པ།
ཡི་གེའི་ཁོངས་ནས་མིང་དང་མིང་གི་ཁོངས་ནས་ཚིག་ཕྱུང་བ་ནི་གོང་གི་དཔེ་བཞིན་ཡི་གེ་རྣམས་སྦྱར་ནས་མིང་བཟོས། དེ་ནས་མིང་རྣམས་སྦྱར་ནས་ཚིག་བཟོས་པ་དེ་ཡིན།
སརྦ་མངྒ་ལཾ།།
